Wakacje ZUS – jest już projekt ustawy
Tegoroczne obciążenia składkowe są o kilkanaście procent wyższe w porównaniu z 2023 r., dlatego przedsiębiorcy oczekują na wejście w życie tzw. wakacji ZUS, które były zapowiadane w trakcie kampanii wyborczej. Z projektu ustawy udostępnionego 23 stycznia 2024 r. przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii dowiadujemy się m.in. kto będzie mógł skorzystać z tego rozwiązania, a także kiedy pojawi się taka możliwość.
Wspomniane rozwiązanie wymaga nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zakłada ono wprowadzenie możliwości zwolnienia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, za jeden miesiąc kalendarzowy w każdym roku. Preferencja ta ma przysługiwać przedsiębiorcom prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą, którzy posiadają status mikroprzedsiębiorcy (a więc zatrudniają mniej niż 10 pracowników, a ich roczny obrót i/lub całkowity bilans nie przekracza 2 mln EUR).
Ze wspomnianej preferencji nie będą natomiast mogły skorzystać m.in. osoby, które w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym prowadziły działalność gospodarczą, świadcząc usługi na rzecz byłego pracodawcy, u którego świadczyły pracę w roku kalendarzowym rozpoczęcia działalności gospodarczej lub w poprzednim roku kalendarzowym i w ramach stosunku pracy wykonywały czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
Co istotne, skorzystanie ze zwolnienia ze składek ZUS nie będzie wymagało zawieszenia działalności gospodarczej, a więc przedsiębiorcy będą mogli w tym okresie normalnie zarobkować. Nie stracą też prawa do ubezpieczenia chorobowego. Będą jednak musieli składać deklaracje rozliczeniowe i imienne raporty miesięczne za okres objęty zwolnieniem.
Składki za okres zwolnienia zostaną sfinansowane z budżetu państwa. Ich podstawę będzie stanowić najniższa obowiązująca danego ubezpieczonego podstawa wymiaru składek (nawet w sytuacji gdy przedsiębiorca dobrowolnie zwiększył swoją podstawę). Zwolnienie ze składek ZUS ma stanowić pomoc publiczną de minimis.
40 dni na rozpatrzenie
Aby skorzystać z tzw. wakacji składkowych, konieczne będzie złożenie wniosku do ZUS drogą elektroniczną (za pośrednictwem profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez ZUS). Wniosek będzie mógł być złożony w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc kalendarzowy, który ma zostać objęty ulgą. Przedsiębiorcy będą składać wniosek pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.
Na jego rozpatrzenie ZUS będzie miał 40 dni (od dnia złożenia), a o decyzji ma poinformować ubezpieczonego w formie elektronicznej. Przedsiębiorcy nie będą mogli wycofać lub skorygować wniosku. Jeżeli natomiast ZUS uzna, że w złożonym wniosku przedsiębiorca wprowadził organ w błąd, będzie mógł wydać decyzję o obowiązku opłacania składek ZUS. Od takiej decyzji wnioskodawca będzie mógł złożyć do Prezesa ZUS wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy albo od razu skierować sprawę na drogę sądową.
Co ważne, kwoty składek za okres tzw. wakacji składkowych będą podlegać zwolnieniu z PIT (w tym także w przypadku osób rozliczających się tzw. ryczałtem).
Wakacje od października?
W uzasadnieniu projektu omawianej regulacji Minister Rozwoju i Technologii wskazał, że projektowane zmiany mogą objąć blisko 1,8 mln mikroprzedsiębiorców wpisanych do CEIDG. Warto wspomnieć też, że nowelizacja zakłada, że tzw. wakacje składkowe wejdą w życie 1 października 2024 r.
Aktualnie projekt znajduje się na etapie opiniowania. W najbliższym czasie dowiemy się zatem, czy jeszcze w tym roku i w jakim ostatecznie kształcie, przedsiębiorcy będą mogli korzystać ze zwolnienia ze składek ZUS. Można spodziewać się, że rozwiązanie to będzie cieszyło się dużą popularnością, zwłaszcza że tegoroczne obciążenia składkowe są o kilkanaście procent wyższe w porównaniu z 2023 r.
Autor: Żaneta Napora, adwokat
