Fakt, że sądy administracyjne pozytywnie podchodzą do kwestii opodatkowania podatkiem od nieruchomości (PoN) transformatorów będących elementami instalacjami fotowoltaicznych i wyłączają je z kategorii budowli, nie powinien uśpić czujności podatników. W przypadku transformatorów i elementów trafostacji pozostałych rodzajów istnieje ryzyko uznania ich w całości jako budowli na gruncie definicji budowli, która obowiązuje od 1 stycznia 2025 r. Nie brak również przesłanek do uznania, że wskazane obiekty podlegały opodatkowaniu PoN już także na gruncie przepisów obowiązujących do końca 2024 r.
Opodatkowanie PoN „budowli w budynku”
W trakcie prac legislacyjnych nad projektem zmian do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych Minister Finansów wielokrotnie odwoływał się do zasady, zgodnie z którą budynek i budowla to dwa autonomiczne przedmioty opodatkowania PoN. Praktycznym skutkiem reguły, która została oparta na szeregu orzeczeń sądów administracyjnych, jest to, że umieszczenie budowli lub jej części w budynku nie oznacza, iż przedmiotem opodatkowania jest wyłącznie budynek, z pominięciem obiektu znajdującego się w jego wnętrzu. Uzasadniając nowelizacje przepisów dotyczących PoN, Minister Finansów podkreślił, że jeżeli w budynku jest położona budowla lub jej część niestanowiąca integralnej części tego budynku, to stanowi ona odrębny od budynku przedmiot opodatkowania.
Transformatory a podatek od nieruchomości
W orzecznictwie sądów administracyjnych modelowym przykładem „budowli w budynku” podlegającej opodatkowaniu PoN stały się właśnie transformatory. NSA wielokrotnie podkreślał, że transformatory stanowią integralną część sieci przesyłowej, która sama w sobie stanowi budowlę, a w konsekwencji urządzenia wchodzące w skład trafostacji winny być traktowane jako budowle na gruncie PoN. Dodatkowo w trakcie konsultacji międzyresortowych (podsumowanych w formie protokołu rozbieżności) Minister Finansów wskazał wprost, że założeniem ustawodawcy było utrzymanie opodatkowania PoN urządzeń budowlanych związanych z liniami elektroenergetycznymi. Konkludując, w ocenie resortu finansów zarówno na gruncie starych przepisów, jak i nowych, transformatory to budowle podlegające opodatkowaniu PoN.
Stanowisko Ministra Finansów i orzecznictwo sądów administracyjnych powodują, że istnieją przesłanki do uznania transformatorów i elementów trafostacji w całości jako budowli na gruncie nowych przepisów. Niestety podobne ryzyko dotyczy uznania, że te obiekty podlegały opodatkowaniu PoN już w związku z regulacjami obowiązującymi do końca 2024 r.
Niekorzystna interpretacja indywidualna
Opisane powyżej stanowisko Ministra Finansów znajduje niestety oparcie w pierwszych interpretacjach indywidualnych wydawanych na gruncie nowych przepisów. Tytułem przykładu można wskazać interpretację indywidualną wydaną przez Burmistrza Gogolina 6 maja 2025 r., dotyczącą opodatkowania transformatorów i rozdzielnic w zakładach produkcyjnych. Organ podatkowy uznał opisane powyżej obiekty za urządzenia budowlane, a co za tym idzie, że podlegają one opodatkowaniu PoN jako budowle, niezależnie od tego, czy występują samodzielnie, czy jako element sieci elektroenergetycznej. Burmistrz Gogolina argumentował, że linie elektroenergetyczne, w tym transformatory i rozdzielnie, tworzą sieć elektroenergetyczną, która jako całość traktowana jest jako budowla.
Zapisz się do naszego newslettera i otrzymuj praktyczne wskazówki dla Twojego biznesu.
Transformator transformatorowi nierówny?
W mojej ocenie, mając na uwadze stanowisko Ministra Finansów i najnowsze orzecznictwo sądów administracyjnych, istnieją przesłanki do uznania transformatorów i elementów trafostacji w całości jako budowli na gruncie nowej definicji budowli, obowiązującej od 1 stycznia 2025 r. Podobne ryzyko dotyczy uznania, że wskazane obiekty podlegały opodatkowaniu PoN już na gruncie przepisów obowiązujących do 31 grudnia 2024 r.
Dodatkowo należy podkreślić, że kwalifikacja transformatorów i innych elementów trafostacji jako budowli na gruncie PoN nie ma zastosowania do tego typu urządzeń, będących elementami instalacji fotowoltaicznych. W odniesieniu do tej grupy transformatorów zaczyna się bowiem kreować linia orzecznicza NSA, zgodnie z którą nie stanowiły one budowli na gruncie przepisów dotyczących opodatkowania PoN obowiązujących do końca 2024 r.
Jest jeszcze za wcześnie, by mówić o orzeczeniach sądów administracyjnych dotyczących kwalifikacji tej grupy transformatorów na gruncie nowej definicji budowli, jednakże wydaje się, że wyłączenie ich z kategorii budowli (i opodatkowania PoN) powinno zostać utrzymane.
Autor tekstu:
Łukasz Andruszkiewicz, doradca podatkowy
