W minionych miesiącach organy podatkowe zmieniły swoje podejście dotyczące opodatkowania VAT opłat dodatkowych za naruszenie postanowień regulaminu parkowania. Obecnie stanowisko niekorzystne dla podatnika, skutkujące zwiększeniem kwoty VAT należnego, zajął także WSA w Warszawie rozpoznający skargę podatnika na rozstrzygnięcie Szefa KAS w przedmiocie zmiany interpretacji indywidualnej.
Jakie było dawne podejście Dyrektora KIS?
W przeszłości organy podatkowe prezentowały podejście, w którym opłaty dodatkowe pobierane przez zarządzających parkingiem w związku z naruszeniem regulaminu korzystania z parkingów nie w każdym przypadku były opodatkowane VAT. Przykładem może być interpretacja indywidualna Dyrektora KIS – opisywana przez nas w artykule „Szef KAS zdecydował: opłaty dodatkowe za naruszenia parkingowe opodatkowane VAT”. Dotyczyła ona gminy udostępniającej odpłatnie miejsca parkingowe poza pasem drogi publicznej. W sytuacjach gdy ustalenie danych korzystającego z parkingu było niemożliwe – np. w przypadku pojazdów leasingowanych, zarejestrowanych za granicą lub na osobę zmarłą – organ uznał, że brak jest związku pomiędzy świadczeniem a należnym wynagrodzeniem, co skutkowało wyłączeniem opłat dodatkowych z opodatkowania VAT. Jednocześnie, w przypadkach możliwej identyfikacji użytkownika, Dyrektor KIS uznał opłaty za element świadczenia kompleksowego, podlegający opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Jak zmieniło się podejście organów?
W 2024 r. Szef KAS zmienił treść szeregu interpretacji indywidualnych, w których wątpliwości podatników dotyczyły tego właśnie zagadnienia. Na takie rozstrzygnięcia wpływ mogła mieć treść wyroku TSUE z 20 stycznia 2022 r. w sprawie C-90/20 (Apcoa Parking Danmark A/S v. Skatteministeriet), w którym Trybunał orzekł, że opłaty pobierane przez spółki prowadzące prywatne parkingi z tytułu nieprzestrzegania ogólnych warunków ich użytkowania (zwykle – brak pobrania biletu) należy uznać za wynagrodzenie za odpłatne usługi podlegające VAT. Dlatego w ocenie Szefa KAS w przypadku opłaty dodatkowej za nieregulaminowe skorzystanie z parkingu bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usługi parkowania (najmu miejsca parkingowego) a nałożeniem kary umownej istnieje także wówczas, gdy nie jest możliwe ustalenie danych korzystającego. W takich sytuacjach opłaty dodatkowe powinny zostać zaewidencjonowane przez usługodawcę poprzez wystawienie zbiorczego dokumentu wewnętrznego.
Sąd nie zgodził się z argumentacją spółki, że brak znajomości danych osobowych klienta korzystającego z parkingu wyklucza możliwość uznania, że doszło do świadczenia usługi. W ocenie WSA, beneficjent usługi istnieje niezależnie od tego, czy jego tożsamość została ustalona, a w obrocie konsumenckim brak znajomości dokładnej tożsamości nabywcy jest zjawiskiem powszechnym.
Co orzekł WSA?
W analogicznej sytuacji znalazła się spółka prowadząca działalność gospodarczą w zakresie zarządzania parkingami. Klient, wjeżdżając na parking, zawiera ze spółką umowę najmu miejsca parkingowego, a opłata za postój – po przekroczeniu bezpłatnego limitu – stanowi należny jej czynsz. W przypadku naruszenia regulaminu, np. braku biletu lub przekroczenia opłaconego czasu postoju, kontrolerzy zatrudnieni przez spółkę wystawiają wezwania do wniesienia opłaty dodatkowej (kary umownej), której wysokość zależy od terminu zapłaty. W momencie wystawienia wezwania spółka nie zna tożsamości użytkownika pojazdu, a w przypadku braku możliwości jej ustalenia – np. z powodu braku danych w CEPiK, gdy pojazd klienta został zarejestrowany poza granicami Polski – wezwanie zostaje anulowane. Spółka wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej, za sprawą którego chciała potwierdzić, że w opisanym stanie faktycznym obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania usługi, którą w tym wypadku jest moment uiszczenia opłaty parkingowej. Początkowo spółka otrzymała interpretację indywidualną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania usługi, czyli uiszczenia opłaty za parkowanie lub uiszczenia opłaty dodatkowej wraz z opłatą za parkowanie, zaś gdy zidentyfikowanie danych klienta nie jest możliwe – opłata dodatkowa nie podlega opodatkowaniu VAT. Interpretacja została jednak zmieniona przez Szefa KAS pismem z 4 lutego 2025 r. nr DOP7.8101.30.2024.FMLM, w którym uznał, że obowiązek podatkowy z tytułu opłat za parkowanie powstaje z chwilą wystawienia faktury lub z chwilą upływu terminu płatności, czyli na zasadach określonych dla usług najmu lub usług o podobnym charakterze.
Zapisz się do naszego newslettera i otrzymuj praktyczne wskazówki dla Twojego biznesu.
Nie zgadzając się ze zmianą interpretacji dokonaną przez Szefa KAS, spółka wniosła skargę do WSA w Warszawie, ale Sąd również podtrzymał stanowisko fiskusa. W wyroku z 17 czerwca 2025 r., sygn. III SA/Wa 863/25, Sąd nie zgodził się z argumentacją spółki, że brak znajomości danych osobowych klienta korzystającego z parkingu wyklucza możliwość uznania, że doszło do świadczenia usługi. W ocenie Sądu, beneficjent usługi istnieje niezależnie od tego, czy jego tożsamość została ustalona, a w obrocie konsumenckim brak znajomości dokładnej tożsamości nabywcy jest zjawiskiem powszechnym. Sąd podzielił ocenę Szefa KAS, że usługa najmu miejsca parkingowego jest usługą podobną do usługi najmu, a zatem należy do niej zastosować analogiczne zasady co do momentu powstania obowiązku podatkowego oraz fakturowania. W analizowanej sprawie termin płatności zawsze jest określony, a zatem można na nim oprzeć moment powstania obowiązku podatkowego. Argumentacja przedstawiona przez spółkę nie była według WSA przekonująca i w jego ocenie miała na celu umożliwienie spółce rozliczania się według metody kasowej. Jednocześnie Sąd wskazał, że gdy nie uda się ustalić tożsamości klienta i nie jest możliwa windykacja należności, spółka może skorzystać z ulgi na złe długi. Przepisy ustawy o VAT nie dają podstawy, by rozliczyć VAT z tytułu opłat dodatkowych według metody kasowej.
Autor tekstu:
Marek Urbaniak
